
تعداد نشریات | 21 |
تعداد شمارهها | 301 |
تعداد مقالات | 3,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,211,851 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,380,308 |
معرفی و بررسی ویژگی های تزیینی محراب گچبری مسجد جامع ساوه در موزه چهارفصل اراک | ||
نگارینه هنر اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 5، شماره 16، اسفند 1397، صفحه 4-14 اصل مقاله (1.23 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22077/nia.2019.2045.1167 | ||
نویسنده | ||
بهاره تقوی نژاد* | ||
استادیار دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده صنایع دستی | ||
چکیده | ||
مسجد جامع ساوه که در قرون گذشته، تعمیر، تجدید و تزیین شده است، دارای چندین محراب گچ بری از دوره های مختلف تاریخی است که با کتیبه ها و نقوش گیاهی و هندسی زیبا آراسته شد هاند. یکی از محراب های گچ بری این مسجد که به دوره سلجوقی منسوب است، ه ماکنون در موزه چهارفصل اراک نگهداری می شود و دارای ویژگی های هنری ارزشمندی است که کمتر معرفی و بدان پرداخته شده است؛ لذا هدف این پژوهش، معرفی چیستی تزیینات این محراب گ چبری ب هدست آمده از مسجد جامع ساوه و برداشت دقیق آرایه ها به منظور حفظ و احیای این تزیینات است. برای دستیابی به هدف مذکور، پرسش اصلی پژوهش چنین است: انواع تزیینات محراب گچ بری مسجد جامع ساوه( موجود در موزه چهارفصل اراک) کدام است و هر یک از آرایه ها، در کدام یک از بخش های محراب، به اجرا درآمده است؟ در این پژوهش از روش های تاریخی و توصیفی استفاده شده و شیوه گردآوری اطلاعات با استناد به منابع مکتوب و مطالعات میدانی است. نتایج این تحقیق بر این نکته دلالت دارد که علاوه بر کتیبه ها که حجم نسبتاً زیادی از فضای محراب از قبیل حاشیه های دورتادور محراب و اطراف طا قنما و حاشیه بالا و پایین نیم ستون ها را به خود اختصاص داده است؛ نقوش اسلیمی در کنار نقوش ختایی (گل و برگ) نیز؛ سهم عمده ای را در آراستگی فضای داخلی طاق نماها، حاشی ههای پهن و باریک و پس زمینه کتیبه حاشیه دورتادور محراب دارد. ه مچنین از نقوش هندسی (گره ها) نیز بر روی نیم ستو نها (پیلک ها) و لچکی طاق نمای اول استفاده شده است که بر تنوع تزیینات افزوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
مسجد جامع ساوه؛ محرابهای گچبری؛ نقوش گیاهی؛ نقوش هندسی؛ کتیبه ها | ||
مراجع | ||
## • تفضلی، عبا سعلی. (1376 ). قبله نمای مسجد: محراب، مطالعات اسلامی ( 36 و35):144-129 . ## • حاتم، غلامعلی .) 1379 (. معماری اسلامی ایران در دوران سلجوقیا . ن تهران: جهاد دانشگاهی (ماجد). ## بررسی « .) • خودداری نائینی، سعید؛ پا کنژاد، مهدی. ) دو فصلنامه مطالعات هنر ،» تزیینات محراب های مسجد جامع ساوه .132-111 :) اسلامی )71386 ## ،» ساوه، دو مسجد و یک مزار تاریخی « .) • رجبی، سید صفر. ) .165-157 .) مشکوه )461374 ## هنر و مردم ،» نگاهی به تزیین محراب « .) • زمانی، عباس. ) 1341 .41-34 :) 5 و 6 ( ## • سجادی، علی. ) 1375 (. سیر تحول محراب از قرون اولیه اسلامی تا حمله مغو . ل تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. ## • عزیزپور، شادابه؛ صالح یکاخکی، احمد. ) 1392 (. نقوش و کتیب ههای مساجد جامع گلپایگان، اردستان و زوار.ه اصفهان: گلدسته. ## • فراهانی، ابوالفضل؛ قوچانی، عبدالله. ) 1380 (. مسجد جامع ساو.ه تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. ## • قوچانی، عبدالله. ) 1383 (. بررسی کتیبه های مسجد جامع گلپایگا . ن تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. ## • کیانی، محمدیوسف. ) 1379 (. تاریخ هنر و معماری ایران در دوره اسلام . ی تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگا هها )سمت(. ## • گدار، آندره و دیگران. ) 1371 (. آثار ایران. مترجم: ابوالحسن سرو قد مقدم. چاپ دوم. ج 1 و 2. مشهد: آستان قدس رضوی. ## مترجم: مهرداد ،») هنر مذهبی مسجد ) 2 « .) • گرابار، اولگ. ) 1382.95-75 :) وحدتی دانشمند، هنر دینی ) 15 و16 ## به ،» مسجد اولیه ساوه « .) • مختاری طالقانی، اسکندر. ) 1375 کوشش باقر آی تا للهزاده شیرازی، در: مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ج 3، تهران: سازمان میراث فرهنگی .187- کشور: 157 ## • ملازاده، کاظم. ) 1378 (. دایره المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی ) 3(، مساجد تاریخی، ویرایش محمدمهدی عقابی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری. ## • نراقی، حسن. ) 1382 (. آثار تاریخی شهرستان های کاشان و نطنز. تهران: انجمن آثار و فاخر فرهنگی. ## • هنرفر، لطف الله. ) 1350 (. گنجینه آثار تاریخی اصفها . ن جلد 1 کتاب فروشی ثقفی. ## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,790 |